KARAYOLU TAŞIMA KANUNU12
Kanun Numarası : 4925
Kabul Tarihi : 10/7/2003
Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 19/7/2003 Sayı : 25173
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 42
Tamamını pdf olarak indirmek için tıklayınız.
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4925.pdf
sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 4/1/2016 tarihli ve 2016/29622 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Karara bakınız.
7 Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak, 15/8/2019 tarihli ve 30859 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 14/8/2019 tarihli ve 1425 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına bakınız.
12 nci maddenin (b) bendindeki taşımalar, Bakanlıktan uluslararası taşımacı yetki
belgesi almış taşımacılar tarafından yapılır. Yabancı plâkalı taşıtlara ise Cumhurbaşkanı kararı
ile taşıma yetkisi verilebilir.8
Yukarıdaki fıkralarda taşıma yetkisi verilen taşıtların, hangi ülkelere hangi kara hudut
kapısı, deniz limanı, hava alanı veya limanı, demiryolu istasyonu veya garından taşıma
yapacağı Bakanlıkça belirlenir.
12 nci maddenin (c) ve (d) bentlerindeki taşımalar uluslararası taşımacı yetki belgesine
sahip taşımacılar ile ikili ve çok taraflı karayolu taşıma anlaşmalarına göre izin verilmiş veya
Bakanlıkça özel izin belgesi verilmiş yabancı taşımacılara ait taşıtlarla yapılabilir.
Yabancı plâkalı taşıtlar, Türkiye sınırları dahilindeki iki nokta arasında taşıma yapamazlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Yasak Haller, Taşımaların Düzenlenmesi, Geçiş Ücretleri
Yasak haller
Madde 14 – Zorunlu hallerde sınır mülkî idare amirince verilecek izin dışında, ilgili
kanunlara ve taşımacı ile yolcu ve gönderen arasındaki sözleşmelere aykırı olarak, yolcu ve
eşya sınır kapılarına taşınamaz, buralarda aktarmaları yapılamaz, eşya depolanamaz ve
yolcular sınır kapısından yaya geçerek başka bir taşıta binemezler.
Taşımaların düzenlenmesi
Madde 15 – Türkiye’ye veya Türkiye üzerinden karayoluyla yapılacak transit
taşımalarda, yurt içi taşımaları aksatmamak ve Türkiye üzerinden yapılan uluslararası
taşımaları daha düzenli ve süratli kılmak amacıyla, gerektiğinde diğer taşıma sistemleri ile
birlikte ve tamamlayıcı olmak üzere alt yapının fiziksel sınırları, güzergâhların belirlenmesine
ilişkin mevzuat çerçevesinde, kota sistemi uygulanabilir.
Karayolu taşıma anlaşması olmayan ülkelerin taşımada kullanacağı taşıtlar Bakanlıkça
verilecek izne tâbidir.
Geçiş ücretleri
Madde 16 – Karayolunun bakımı, korunması ile karayolu ve taşımanın yönetimine
ilişkin giderlere katkıda bulunmak üzere yabancı plâkalı araçlardan geçiş ücretleri alınır.
Köprü, tünel ve otoyol ücreti gibi karayolu alt yapısının kullanılmasından alınan ücret
ile eşya ve taşıtlar için yapılan hizmetlerin ücretleri, bu geçiş ücretlerine dahil değildir.
Bakanlık, geçiş ücretlerini tespit etmeye, artırmaya, indirmeye veya kaldırmaya
yetkilidir.
Ülkemizin taraf olduğu uluslararası anlaşmaların hükümleri saklıdır.
8
2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 56 ncı maddesi ile bu fıkrada yer
alan “Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Sorumluluk ve Sigorta
BİRİNCİ BÖLÜM
Yolcu Taşımalarında Sigorta, Sigorta Zorunluluğu, Sigorta Tarifeleri
Sorumluluk
Madde 17 – (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
Zorunlu karayolu taşımacılık malî sorumluluk sigortası
Madde 18 – (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
Hak sahiplerinin çokluğu ve zorunlu malî sorumluluk sigortası
Madde 19 – (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
Tazminatın azaltılması veya kaldırılması sonucunu doğuran haller
Madde 20 – (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
Doğrudan doğruya talep hakkı
Madde 21 –(Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
Kaza sonucu ihbar ve zararların ödenmesi
Madde 22 – (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
Sigortanın ispatı
Madde 23 – (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
İKİNCİ BÖLÜM
Zamanaşımı, Yetkili Mahkemeler ve İcra Daireleri
Zamanaşımı
Madde 24 – (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
Yetkili mahkeme ve icra daireleri
Madde 25 – (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
DÖRDÜNCÜ KISIM
Çeşitli Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Cezalar
İdarî para cezaları
Madde 26 – (Değişik: 12/7/2013-6495/32 md.)
Bu Kanunun;
a) 5 inci maddesine göre yetki belgesi almadan veya yetki belgesi aldığı halde yetki
belgesi kapsamına uygun olmayan faaliyetlerde bulunanlara bin Türk Lirası, yetki belgesi
olduğu halde taşıtını yetki belgesine kaydettirmeden kullananlara beş yüz Türk Lirası idari
para cezası verilir ve aynı kabahat için 48 saat geçmeden ikinci bir ceza verilmez.
b) 5 inci maddesinin beşinci fıkrasına aykırı davranan taşımacılara beş yüz Türk Lirası
idari para cezası verilir ve aynı kabahat için 48 saat geçmeden ikinci bir ceza verilmez.
c) 5 inci maddesinin altıncı fıkrasına göre taşıma hizmetini yapmaktan kaçınan
taşımacılara beş yüz Türk Lirası idari para cezası verilir.
ç) 5 inci maddesinin yedinci fıkrasına aykırı davranan bir taşımacının diğer bir taşımacının
taşıma faaliyetini engellemesi hâlinde bin beş yüz Türk Lirası idari para cezası verilir.
d) 6 ncı maddesinin birinci fıkrasına aykırı davranan taşımacılara beş yüz Türk Lirası,
üçüncü ve dördüncü fıkralarına aykırı davranan taşımacılara üç yüz Türk Lirası idari para
cezası verilir.
e) 7 nci maddesinin birinci fıkrasına aykırı davranan yolcu taşımacılarına bin Türk
Lirası, ikinci fıkrasına aykırı davranan taşımacılara beş yüz Türk Lirası, altıncı fıkrasına
aykırı davranan taşımacılara üç yüz Türk Lirası idari para cezası verilir.
f) 10 uncu maddesine aykırı davranan acente ve taşıma işleri komisyoncularına bin beş
yüz Türk Lirası idari para cezası verilir ve aynı kabahat için 48 saat geçmeden ikinci bir ceza
verilmez.
g) 11 inci maddesine aykırı davranarak ücret ve zaman tarifesi düzenlemeyenlere veya
ücret ve zaman tarifelerine uymayanlara veya değişik ücret ve zaman tarifeleri uygulayanlara
beş yüz Türk Lirası, ücret ve zaman tarifelerini görülebilecek şekilde iş yeri, terminal ve bilet
satış yerlerinde bulundurmayanlara iki yüz Türk Lirası idari para cezası verilir ve aynı
kabahat için 48 saat geçmeden ikinci bir ceza verilmez.
ğ) 13 üncü maddesine aykırı olarak yabancı plakalı taşıtların Türkiye sınırları dâhilindeki
iki nokta arasında taşıma yapması hâlinde, taşıt sahibine veya şoförüne üç bin Türk Lirası idari
para cezası verilir ve aynı kabahat için 48 saat geçmeden ikinci bir ceza verilmez.
h) 14 üncü maddesine aykırı davrananlara beş yüz Türk Lirası idari para cezası verilir.
ı) (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
i) (Mülga: 14/4/2016-6704/17 md.)
j) 32 nci maddesine aykırı olarak terminal ve ara durak dışında yolcu indirip bindiren
taşımacılara üç yüz Türk Lirası idari para cezası verilir.
k) 5 inci maddesine göre mesleki yeterlilik belgesine sahip olmadan faaliyet gösteren
işletmecilere beş yüz Türk Lirası idari para cezası verilir.
l) 5 inci maddesine göre mesleki yeterlilik belgesine sahip olmadan taşıt kullanan
şoförlere iki yüz, işletmecisine ise beş yüz Türk Lirası idari para cezası verilir ve aynı kabahat
için 48 saat geçmeden ikinci bir ceza verilmez.
Bu Kanuna göre verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir.
Ceza uygulaması
Madde 27 – (Değişik: 25/6/2009-5917/34 md.)
Bu Kanunda yazılı idari para cezalarını uygulamaya Ulaştırma Bakanının yetkilendirdiği
Bakanlık personeli, trafik polisi ve zabıtası, trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde
rütbeli jandarma personeli, sınır kapılarında görev yapan gümrük muhafaza ve gümrük
muayene memurları ile bunların amirleri, terminallerde görevli belediye zabıtası yetkilidir.
Bu Kanun kapsamında faaliyet gösterenlere hangi hallerde uyarma, geçici durdurma
ve iptal şeklinde idari müeyyideler uygulanacağına ilişkin hususlar yönetmelikle düzenlenir.
Bu Kanuna göre verilen idari para cezaları, yönetmelikte düzenlenen uyarma, geçici
durdurma ve iptal şeklindeki idari müeyyidelerin uygulanmasına engel teşkil etmez.
Suç ve ceza tutanakları
Madde 28 – (Mülga: 23/1/2008 – 5728/578 md.)
Para cezalarının ödenme süresi
Madde 29 – (Mülga: 23/1/2008 – 5728/578 md.)
Tekrar
Madde 30 – (Mülga: 25/6/2009-5917/47 md.)
İKİNCİ BÖLÜM
İdarî Müeyyideler
Belge alma şartlarının kaybedilmesi ve tahrifat
Madde 31 – (Mülga: 25/6/2009-5917/47 md.)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Terminal
Madde 32 – Düzenli seferli yolcu taşımalarında kalkış ve varışların bir terminalden
yapılması esastır. Ancak yeri ve zamanı önceden belirlenen ve nitelikleri yönetmelikte tespit
edilen ara duraklarda da yolcu indirmesi ve bindirmesi yapılabilir.
Yolcu taşımacılarının, en az bir yolcu terminaline bağımsız olarak veya birlikte sahip
olmaları veya bu terminalin kullanma hakkını haiz olmaları zorunludur. Aynı terminalden,
nitelik ve niceliğine göre birden fazla taşımacı yararlanabilir. Eşya taşımacılığında terminal
bulundurma zorunluluğu aranmaz. Terminallerin özellikleri yönetmelikle belirlenir.
Ücretler9
Madde 33 – Verilecek yetki belgeleri ve taşıt kartlarından ücret alınır. Ücreti
alınmadan yetki belgeleri ve taşıt kartları verilmez. Yetki belgesinin yenilenmesinde ve
zayiinde ücretin % 15’i alınır. Unvan değişikliği, adres değişikliği ve benzeri nedenlerle süresi
bitmeden yenilenen belgelerden ücret alınmaz.(9)10
Bu ücretler, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi
Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükmü uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden
değerleme oranında artırılarak uygulanır.
Bakanlık, görev alanına giren hizmetleri yerine getirmek için, merkezde Bakanın onayı
ile döner sermaye işletmesi kurabilir. Döner sermaye miktarını belirlemeye Cumhurbaşkanı
yetkilidir. İşletmenin görevleri, gelirleri, işleyişi, denetimi ve diğer hususlar yönetmelikle
belirlenir.11
(Ek fıkra: 21/4/2005 – 5335/21 md.) Döner Sermaye İşletmesinin 2004 yılı dahil
gelirlerine ilişkin olarak 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 49 uncu maddesi
hükümleri uygulanmaz.
(Ek fıkra: 21/4/2005 – 5335/21 md.; Mülga: 27/3/2015-6639/35 md.)
(Ek fıkra: 21/4/2005 – 5335/21 md.; Mülga: 27/3/2015-6639/35 md.)
Yönetmelik
Madde 34 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içinde;
a) (Değişik: 6/2/2014-6518/60 md.) Taşımacılık faaliyeti yapmak isteyen gerçek ve
tüzel kişilerde aranacak şartlar, verilecek yetki belgeleri, mesleki yeterlilik belgeleri ve taşıt
kartları ile diğer belge ve hizmetlerin ücret, süre, kapsam, tür ve şekilleri, her belge türü için
gerekli olan taşıt kapasiteleri, taşıtların yaşı, nitelikleri, istiap hadleri ve terminal hizmetlerinde
öngörülecek hususları,
b) Belgelerin geçerlilik süreleri, geri alınması ve uygulanacak idarî müeyyideleri,
c) Taşımacı, acente ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo
işletmeciliği yapacakların yükümlülükleri, bagaj ve taşımanın yardımcı hizmetleri,
d) Zaman ve fiyat tarifelerinin düzenlenmesi, yolcu bileti ve taşıma senedinin şekil ve
muhtevasını,
e) Taşıma işlerinde çalışan şoför ve diğer görevlilerde aranacak şartlar ve nitelikleri,
f) Taşıma hizmetlerinin denetimi ve belge taleplerinin incelenmesi ile ilgili esasları,
g) Ücretsiz ve tarife altı uygulama esasları,
h) Kanunun uygulanmasıyla ilgili diğer esas ve usulleri,
9
12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun Geçici 3 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “% 15”
oranının 31/12/2022 tarihine kadar “%5” olarak uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
10 Bu fıkrada yer alan “%50’si” ibaresi; 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle
1/1/2009 tarihinden geçerli olmak üzere “%15’i” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
11 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 56 ncı maddesi ile bu fıkrada yer
alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
Düzenleyen yönetmelikler Bakanlıkça hazırlanarak Resmî Gazetede yayımlanır.
Yetki devri12
Madde 35 – (İptal: Anayasa Mahkemesinin 8/11/2012 tarihli ve E:2012/27,
K:2012/173 sayılı Kararı ile.;Değişik: 6/2/2014-6518/61 md.)
Bakanlık, düzenleme ve kural ihdası ile 27 nci maddede belirtilen hususlar hariç
olmak üzere gerektiğinde teknik ve idari kapasite, teşkilat imkânları, hizmetin hızlı, etkin,
yaygın olarak üretilmesi ilkelerini gözeterek; bu Kanun gereğince yerine getirmekle yükümlü
olduğu görev ve yetkilerinin bir kısmını aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde
yürütmek hususunda kamu kurum ve kuruluşları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği,
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu ve bunlara bağlı federasyon, birlik ve odaları
yetkilendirebilir.
a) Yetkilendirme, düzenlenecek bir protokol veya sözleşme ile yapılır. Bu protokol veya
sözleşmede yetkilendirmenin konusu, süresi ve mutabakata varılan hususlar açıkça belirtilir.
b) Yetkilendirme, yetkilendirmenin konusu ve niteliği gözetilmek suretiyle en az bir
yıl en fazla beş yıl süreyle yapılabilir. Yetkilendirme, süresinin bitiminde yenilenebilir.
c) Bakanlık tarafından, yetkilendirmenin konusuna, niteliğine ve özelliğine göre aynı
konuda birden fazla kamu kurum ve kuruluşu veya birlik ya da oda yetkilendirilebilir.
d) Yetkilendirme kapsamında üretilecek hizmetler için alınacak veya ödenecek
ücretler Bakanlık tarafından onaylanır.
e) Yetkilendirilenler ilgili mevzuata ve Bakanlıkça yayımlanan idari düzenlemelere
uymakla yükümlüdürler. Bakanlık, yetkilendirilmenin kullanımı ile ilgili olarak gerektiğinde
her türlü denetimi yapar.
f) Yetkilendirilenlerin ilgili mevzuata ve Bakanlıkça yayımlanan idari düzenlemelere
uymaması hâlinde yapılmış olan yetkilendirme, Bakanlık tarafından iptal edilir.
g) Yetkilendirme, Bakanlığın görev, sorumluluk ve yetkilerini ortadan kaldırmaz.
Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde uygulanacak mevzuat
Madde 36 – Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, 6762 sayılı Türk Ticaret
Kanunu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu ve
diğer ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 1 – Bu Kanuna göre yürürlüğe konulacak yönetmeliklerin yürürlüğe
girdiği tarihten önce yetki belgesi almış olanlar hariç, şehirlerarası eşya taşımacılığı
konusunda taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo
işletmeciliği yapan gerçek ve tüzel kişiler başvurudaki şartlar aranmaksızın yönetmeliklerin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde yetki belgesi almak zorundadırlar.
Zorunluluk halinde bu süre Bakanlıkça altı aylık dönemlerle en fazla bir yıl uzatılabilir.
12 Sözkonusu İptal Kararı 28/12/2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İlk defa yetki belgesi almak isteyenlerin talep ettikleri yetki belgesi ile ilgili faaliyette
bulunduklarını belgelemeleri gerekmektedir. Belge alma süresi bitiminden sonra müracaat
edenlere bu Kanun ve bu Kanuna göre çıkarılacak yönetmelik hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 2 – Geçici 1 inci maddede öngörülen süre içerisinde yetki belgesi alan
taşımacılar, acente ve taşıma işleri komisyoncuları ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği
yapanlar yetki belgesi aldığı tarihten itibaren iki yıl içerisinde durumlarını bu Kanun ve bu
Kanuna göre çıkarılacak yönetmeliğe uydurmak zorundadırlar.
Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yayımından önce ayrı terminal izni alan veya ayrı
terminal işleten gerçek veya tüzel kişiler mevcut terminallerini işletmeye devam edebilirler.
Ancak, yönetmelikte bulunan şartları bir yıl içerisinde yerine getirmek zorundadırlar.
Yürürlük
Madde 37 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 38 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.